LECZENIE BÓLU W MEDYCYNIE CHIŃSKIEJ
Prof. dr Sun Peilin
(Jing Ming College of Oriental Medicine, Belgia)
Leczenie bólu w medycynie chińskiej – część 2
Kurs przeznaczony jest dla szkolących się wg programu akupunkturzysta medycyny chińskiej oraz zielarz-fitoterapeuta TMC i zaliczany jest również do trzeciego stopnia edukacji (ostatniego) w ramach naszej Szkoły Medycyny Chińskiej w Krakowie. Zapraszamy również wszystkich terapeutów TCM chcących poszerzyć swoje kwalifikacje znających co najmniej podstawy medycyny chińskiej i mających ukończony co najmniej roczny kurs Podstawy akupunktury i/lub znających podstawy ziołolecznictwa chińskiego.
Zarys zarządzania bólem za pomocą chińskich ziół i akupunktury
Ból jest nieprzyjemnym doświadczeniem połączonym z jednocześnie występującym lub potencjalnym uszkodzeniem ciała. Owo uszkodzenie może mieć charakter fizyczny, czy nawet psychiczny, a w TMC uważa się, że zranienie psychiczne może w wielkim stopniu wpływać na uszkodzenie ciała. Kiedy już pojawi się ból, służy on za sygnał ostrzegawczy, mający na celu ochronę ludzi przed dalszym potencjalnym wyniszczeniem. Ból, a zwłaszcza ból chroniczny, potrzebuje wyjątkowego podejścia ze strony TMC i specjalnego traktowania. Owo podejście zostało uformowane w na solidnych podstawach TMC, niemożliwych do uzyskania za pomocą własnej wyobraźni, czy też domysłów (spekulacji).
Analiza czynników sprawczych
Dlaczego pojawia się ból? W odniesieniu do współczesnej medycyny uważa się, że kiedy ma miejsce zranienie, stan zapalny lub uszkodzenie tkanki, tego rodzaju wiadomości zostają natychmiast odebrane przez wyspecjalizowane komórki układu nerwowego – neurony, które transmitują sygnały dotyczące bólu i istnieją wszędzie, zarówno w skórze, jak i innych tkankach ciała. Chemiczne sygnały przemieszczają się od neuronów, poprzez nerwy rdzenia kręgowego do mózgu, gdzie są rozpoznawane jako ból. Jednakże to odkrycie nie jest w stanie wyjaśnić w całości fenomenu bólu, jako że czasami mamy do czynienia z pojawieniem się bólu nawet wtedy, gdy nie zostanie dowiedzione zranienie, stan zapalny ani zniszczenie tkanki. Tymczasem w TMC obecność bólu jest tradycyjnie wyjaśniana jako występowanie zablokowania, na przykład stagnacji Qi i Krwi gdzieś w ciele. Należy mieć na uwadze, że ta teoria jest jedynie przybliżonym podsumowaniem ogólnego sposobu postępowania wobec bólu, ponieważ jeśli praktykujący uznaliby za wyjaśniającą tylko tą teorię odnoszącą się do przyczyn występowania bólu oraz zastosowali tylko terapię pobudzania krążenia Qi i Krwi, żeby leczyć bóle wszelkiego typu, terapeutyczne rezultaty mogłyby być bardzo rozczarowujące.
Mając na uwadze czynniki sprawcze, można podzielić je na czynniki odnoszące się do bólu nagłego i czynniki odnoszące się do bólu chronicznego.
a) Czynniki odnoszące się do bólu nagłego obejmują Sześć Qi zewnętrznych, nagłe pobudzenie emocjonalne oraz zranienia fizyczne.
b) Czynniki odnoszące się do bólu o charakterze chronicznym mogą być złożone, włączając w to niedokładną eliminację Sześciu Qi zewnętrznych, utrzymujące się zaburzenia emocjonalne, nieprawidłowe żywienie, zaburzenia konstytucyjne, niewyleczone zranienie fizyczne, etc.
Mówiąc ogólnie, kiedy mamy do czynienia z bólem nagłym, czynnik sprawczy jest relatywnie prosty; podczas gdy, jeśli zajmujemy się bólem chronicznym, zazwyczaj mamy do czynienia z połączeniem różnych czynników sprawczych, bardzo rzadko tylko jeden czynnik będzie wywoływał tego rodzaju ból.
Ciało ludzkie składa się z tkanek strukturalnych i substancji duchowej. Niemożliwym jest rozdzielenie tych dwóch komponentów. Zniszczenie w tkankach strukturalnych może mieć wpływ na aktywność duchową, podczas gdy zaburzenia natury duchowej mogą w znacznym stopniu oddziaływać na funkcje tkanek strukturalnych. Ból jest pierwszą reakcją na owe zmiany kliniczne. Nawiązując do aktywności duchowej, TMC podkreśla dominujące znaczenie Shen, które jest kontrolowane przez Serce. Kiedy Serce, będące według TMC cesarzem wśród innych narządów oraz mistrzem wszelkich emocji, funkcjonuje dobrze, ból będzie mniejszy lub mniej nasilony. Oznacza to, że kondycja Serca może w znacznym stopniu wpływać na ból spowodowany zaburzeniami emocjonalnymi.
Aspekty diagnostyczne
Istnieją cztery metody diagnostyczne w TMC, spośród których oględziny i badanie palpacyjne są niezwykle ważne w odniesieniu do bólu.
1. Oględziny
Po pierwsze przyjrzyj się ruchowi fizycznemu, miejscu, gdzie ulokowany jest ból oraz lokalnym zmianom skórnym, zwłaszcza zabarwieniu, wysypce i pigmentacji, etc.; po drugie, reakcjom Shen; po trzecie zmianom na języku. Należy zwrócić uwagę na diagnozę z języka. Może się zdarzyć, że na języku nie zawsze pojawią się rzucające się w oczy zmiany, kiedy zaistnieje ból. Oznacza to, że stan języka zazwyczaj odzwierciedla ogólną sytuację w ciele, niemożliwe jest zatem ujawnienie się wszystkich schorzeń z każdej części ciała.
2. Badanie palpacyjne
Badanie palpacyjne zawiera w sobie wyczuwanie poprzez dotyk bolących miejsc oraz niektórych punktów odpowiadających narządom wewnętrznym.
Ból może dotknąć głowy, szyi, torsu oraz którejkolwiek z kończyn tak samo jak narządów wewnętrznych, powodując różne rodzaje bólu. Badanie palpacyjne jest konieczne, aby odnaleźć miejsce występowania bólu, sprawdzić czy pojawiło się tam napięcie, skurcz, opuchlizna, wrażenie gorąca, sztywność? Albo czy występuje tam zwiotczenie, zmiękczenie lub brak czucia?
Jako że ból spowodowany jest inwazją Sześciu Qi, niewłaściwą dietą, zaburzeniami emocjonalnymi lub urazami fizycznymi, etc., co prowadzi do braku równowagi zarówno tkanki ciała fizycznego, jak i aspektu duchowego, co więcej, tkanki ciała połączone są poprzez meridiany, a aktywność duchowa potrzebuje wsparcia materii przy udziale meridianów, zaś terapia akupunkturą jest wypełniana w oparciu o teorię meridianów i kombinacji punktów, dlatego też łatwo nasuwa się konkluzja, że bez zastosowania badania palpacyjnego niemożliwym będzie poznanie, który meridian został zaatakowany oraz gdzie została umiejscowiona dolegliwość.
Badanie palpacyjne jest istotne również dlatego, że pomaga odkryć, czy ból spowodowany został na skutek zaburzeń w narządzie wewnętrznym. Badanie palpacyjne punktów odpowiadających narządom, aby wykryć nadwrażliwość, obrzmienie, stwardnienie, bąbel lub jakąkolwiek inną nieprawidłowość, może być pomocne w ustaleniu poprawnej diagnozy. Na przykład dolegliwości Wątroby mogą być często wykryte przez badanie palpacyjne punktu PM 18. W większości przypadków będzie tam wyczuwalna nadwrażliwość lub stwardnienie, albo też odbarwienie, etc.
Zastosowanie punktów przydatnych w radzeniu sobie z bólem
Chociaż mamy do czynienia z wieloma różnymi czynnikami powodującymi powstanie bólu, to kiedy już się on pojawi należy zastosować taką terapię, za pomocą której osiągniemy następujące dwa rezultaty, np. zatrzymamy ból i usuniemy czynniki, które go spowodowały.
1. Nie zawsze zadanie usunięcia czynników sprawczych w krótkim czasie jest łatwe i proste do wykonania, jednakże można uznać za możliwe do osiągnięcia zastosowanie jakiegoś skutecznego punktu lub punktów, aby kontrolować ból w pewnym stopniu, zwłaszcza kiedy ból nie wydaje się mieć jakiejś zakorzenionej przyczyny albo w przypadku bólu nagłego lub silnego, lub też w odniesieniu do chronicznego bólu z nagłym jego natężeniem. Do punktów tych należą punkty Źródłowe Yuan, punkty Łączące Luo, punkty Nagromadzenia Xi oraz punkty As-Shi, etc.
2. Kiedy mamy do czynienia z bólem chronicznym to przeważnie ma on związek ze stanem narządów wewnętrznych, zaburzeniami na poziomie czynników emocjonalnych, dlatego też należy użyć następujących punktów znajdujących się na różnych meridianach, aby przywrócić prawidłowe funkcje fizjologiczne oraz równowagę wewnętrzną: punkty Strumienie Shu, punkty Źródłowe Yuan, Osiem Punktów Wpływu, Osiem Punktów Otwarcia (Kardynalnych), punkty Przednie Mu, punkty Tylne Shu, punkty Matka lub Syn, etc.
3. Zostało to zawarte w traktacie Nei Jing dwa tysiące lat temu – “Różne rodzaje bólu, swędzenie, czyraki są związane z Sercem”. Kiedy Serce jest unormowane a Shen spokojne, ból będzie mieć słabsze natężenie, zwłaszcza ból o podłożu emocjonalnym. Podczas przeprowadzania operacji – przykład ze współczesnej medycyny – pacjentom zazwyczaj aplikuje się znieczulenie, mające na celu wywołanie sztucznego głębokiego snu, aby pacjent nie odczuwał bólu podczas operacji. W rzeczywistości procedura ta w TMC jest brana pod uwagę jako sposób na uspokojenie Shen i zablokowanie odczuwania bólu.
Analiza ziół chińskich uśmierzających ból
Istnieje bardzo wiele skutecznych ziół, których można by użyć, aby leczyć ból. Ogólnie rzecz biorąc, zioła używane do leczenia bólu można podzielić na trzy grupy:
1. Zioła usuwające Nadmiar, czyli te, które wspomagają krążenie Qi i Krwi, rozpraszają inwazję z Zewnątrz, eliminują Wilgoć i Śluz, leczą rany urazowe, etc.
2. Zioła wzmacniające w przypadku Niedoboru, czyli toniki Qi, Krwi, Yin i Yang.
3. Zioła uspokajające Shen i regulujące emocje, jak te, które łagodzą reakcję na ból, poprawiają jakość snu i pomagają pacjentowi pozyskać pozytywne emocje, etc.
Profilaktyka bólu
Nikt nie jest ideałem, jeśli chodzi o zdrowie, jednakże TMC podkreśla znaczenie profilaktyki bólu. W rzeczywistości, profilaktyka bólu zależy w pierwszym rzędzie od rodzaju bólu; dlatego też środki zapobiegawcze powinny być stosowane na różne sposoby.
Akupunktura i medycyna ziołowa mogą być stosowane w połączeniu lub osobno. Obie metody mogą regulować poziom Qi i Krwi, podtrzymywać swobodny przepływ Qi i Krwi w ciele, poprawić odporność ciała, aby chronić je przed atakiem, harmonizować narządy wewnętrzne Zang-Fu, łagodzić emocje, regulować dietę i stymulować ruch fizyczny, etc.
Profesor Sun Peilin prosi uczestników kursu, aby w miarę możliwości zapoznali się wstępnie z tematem korzystając z jego książki „The Treatment of Pain with Chinese Herbs and Acupuncture”, na bazie której będzie prowadził kurs.
Wykład odbywa się w języku angielskim i tłumaczony jest na język polski przez tłumacza dobrze znającego terminologię medycyny chińskiej i zachodniej.
Uczestnik otrzymuje dostęp do nagrania video na okres miesiąca oraz skrypt w języku polskim – do ściągnięcia z platformy internetowej.
Cena: 840 zł
Na życzenie wystawiamy faktury bez VAT (dla osób prywatnych lub firm).
Numer konta bankowego:
Instytut Medycyny Chińskiej, 31-161 Kraków, ul. Szlak 14/12
Alior Bank, rachunek nr: 65 2490 0005 0000 4500 6348 0470
Prosimy o podanie tytułu wpłaty w treści: LECZENIE BÓLU
Prof. dr Sun Peilin jest profesorem TCM na Guangxi University of Traditional Chinese Medicine oraz Jiangxi College of Traditional Chinese Medicine – obie uczelnie w Chinach, oraz Jing Ming College of Oriental Medicine, Belgia. W Gandawie prowadzi własną klinikę oraz wykłada w renomowanych szkołach TCM w wielu krajach oraz zapraszany jest jako prelegent na międzynarodowe kongresy TMC. Od początku 2012 roku jest również głównym wykładowcą i doradcą programowym w Instytucie Medycyny Chińskiej i Profilaktyki Zdrowia w Krakowie.
Prof. dr Sun Peilin jest autorem znanych książek: autorskich prac: „The Treatment of Pain with Chinese Herbs and Acupuncture” (jest również wydanie w języku niemieckim) i „Sports Medicine in TCM”, oraz “Management of Post-Operative Pain with Acupuncture” (razem z: Giovanni Maciocia) i “Bi Syndromes” (razem z: L. Vangermeersh).
Kontakt i dodatkowe informacje:
Bożena Miczulska-Kalmus, kom. 503-150-462
Marek Kalmus, kom. 502-090-301
tel./fax 12 633-81-60
email: kursy@medycyna-chinska.com